Οι ρόλοι στην τάξη, η μικρογραφία της κοινωνίας.

Η τάξη είναι ο μικρόκοσμος όπου το παιδί λειτουργεί και σκέφτεται μόνο του χωρίς τη βοήθεια του μπαμπά και της μαμάς, αλλά μόνο με την καθοδήγηση του δασκάλου. Στις ξενόγλωσσες τάξεις τα παιδιά επιπλέον επικοινωνούν και έρχονται αντιμέτωπα με την ξένη γλώσσα που ανεβάζει το επίπεδο ανασφάλειας έκφρασης και συμμετοχής των μαθητών. Η μετάβαση από την οικογένεια στο μικρόκοσμο της τάξης μπορεί να είναι ομαλή από την πρώτη κιόλας μέρα αν οι εκπαιδευτικοί βοηθήσουν τα παιδιά να δημιουργήσουν τους δικούς τους ρόλους στην ξενόγλωσση τάξη.

Οι σχέσεις μεταξύ των μελών της τάξης είναι αυτές που καθορίζουν την υγιή διαδικασία της διδασκαλίας και το επιθυμητό αποτέλεσμα της εκμάθησης των αγγλικών, των γαλλικών και των ελληνικών ως δεύτερη ξένη γλώσσα. Είναι αυτό που ο Cooper ονομάζει θεωρία του αυτοπροσδιορισμού [self-determination theory (SDT)] βάση της οποίας διαμορφώνεται η προσωπικότητα του μαθητή μέσα από την ευελιξία που του αφήνεται, την αυτονομία, την καλλιέργεια των σχέσεων συμμαθητών και δασκάλου.

Αυτό που επιθυμούμε όταν διδάσκουμε τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ελληνικά είναι οι μαθητές να μη φοβούνται να κάνουν λάθη όταν μιλάνε την ξένη γλώσσα. Το κλίμα ασφάλειας καλλιεργείται με μελέτη της προσωπικότητας των παιδιών και του δυναμικού της τάξης. Συμφωνούμε με την Patall ότι οι μαθητές περιμένουν από τους δασκάλους να τους ενθαρρύνουν, να συνεργάζονται μαζί τους στις εργασίες και όχι απλά να διορθώνουν λάθη, να κατανοούν την ψυχολογία τους και να τους θέτουν ρόλους που τους ταιριάζουν στο περιβάλλον της τάξης, διεγείροντας το ενδιαφέρον τους για μάθηση μέσα από δημιουργία.

Στις σύγχρονες ξενόγλωσσες τάξεις οι ρόλοι του δασκάλου και των μαθητών μπορούν να εναλλάσσονται. Τα παιδιά μπορούν να διορθώνουν μόνα τα δικά τους λάθη και να εκφράζουν τη γνώμη τους για τις εργασίες των συμμαθητών τους. Μερικές φορές έχει ενδιαφέρον όταν οι μαθητές «γίνονται δάσκαλοι» για μερικά λεπτά, έχοντας προετοιμάσει ένα κεφάλαιο για να το παρουσιάσουν στην τάξη. Η συνδιαλλαγή μεταξύ συμμαθητών στην ξένη γλώσσα βοηθάει στην εκμάθηση μέσω του μοτίβου που τα παιδιά θα συναντήσουν εκτός τάξης, αυτό της επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους. Τα παιδιά έτσι διαμορφώνουν προσωπικότητα αποκτώντας ουσιώδεις ευκαιρίες για συνεργασία, κριτική σκέψη και αυτοπεποίθηση για έκφραση.

Έτσι λοιπόν ο δάσκαλος μπορεί να μοιράζεται τους ρόλους με τους μαθητές έχοντας κατά νου τη μαθητοκεντρική διδασκαλία, διατηρώντας όμως πάντα το ρόλο του μέντορα και του καθοδηγητή.

 

Cooper K. S. (2013). Eliciting engagement in the high school classroom: a mixed-methods examination of teaching practices.

 

Patall E. A. (2013). Constructing motivation through choice, interest, and interestingness. J. Educ. Psychol. 105, 522–534.